Stwardnienie rozsiane SM to choroba autoimmunologiczna, diagnozowana najczęściej w przedziale wiekowym 20-40 lat. W organizmie chorego komórki układu odpornościowego zaczynają atakować własne struktury układu nerwowego. W wyniku tego zniszczeniu ulega mielina otaczająca włókna nerwowe, odpowiadająca za przekazywanie impulsów nerwowych. Powstają wtedy stwardnienia, uniemożliwiające pewne funkcje w organizmie.

Przyczyna choroby nie jest jednak znana. Jest wiele hipotez i przypuszczeń m.in. dotyczących: niedoborów witaminy D w organizmie, palenia czy występowania innych chorób o podłożu autoimmunologicznym takich jak cukrzyca typu I czy schorzenia tarczycy. Szacuje się, że stwardnieniem rozsianym dotknięte jest 2.5 mln populacji na świecie (prawie 50 tysięcy w Polsce). Podobnie do innych chorób autoimmunologicznych, choroba ta nie jest dziedziczona. Uznawana jest za nieuleczalną, ale dzięki farmakoterapii i fizjoterapii pacjenci mogą spowolnić jej postęp.

Objawy stwardnienia rozsianego są u każdego chorego indywidualne i mogą zmieniać się z dnia na dzień. Ponadto, istotnym elementem leczenia jest przyzwyczajenie do nieprzewidywalności.

Początkowe objawy stwardnienia rozsianego:

• zaburzenia czucia
• zaburzenia równowagi
• problemy z chodzeniem
• zaburzenia ostrości wzroku
• przewlekłe zmęczenie
• zawroty głowy
• drżenia mięśniowe
• problemy z pamięcią i koncentracją
• dyzartia (problemy z mową)

Niewątpliwie, z czasem objawy mogą się nasilać i prowadzić do niedowładu kończyn, oczopląsu, sztywności mięśni i przewlekłych bóli.

Stwardnienie rozsiane – postacie:

• rzutowo-remisyjna (najczęstsza, przebiegająca z epizodami rzutów choroby oraz z okresami remisji, czyli stanami, w których u pacjentów nie występują odchylenia neurologiczne lub obecne są tylko pojedyncze objawy choroby)
• wtórnie postępująca (rozpoznawana u pacjentów, u których po okresie występowania rzutów i remisji stwardnienia rozsianego dochodzi do stałej progresji choroby)
• pierwotnie postępująca (w której od początku zachorowania dolegliwości stopniowo, ale stale zwiększają swoje natężenie)
• pierwotnie postępująca z rzutami (charakteryzująca się tym, że poza stałym wzrostem intensywności objawów stwardnienia rozsianego dochodzi u chorych do pojawiania się epizodów rzutowych)

Stwardnienie rozsiane – diagnostyka:

• analizy parametrów płynu rdzeniowo-mózgowego
• badania obrazowe (rezonans magnetyczny)
• badania elektrofizjologiczne

Jak zatem opiekować się osobą ze stwardnieniem rozsianym?

Przede wszystkim należy zacząć od postawienia się w jej sytuacji i zrozumienia, że życie z niedowładem kończyn, problemami z mową czy przewlekłym poczuciem zmęczenia jest naprawdę frustrujące. Co więcej, pacjentowi przyda się pomoc we wstawaniu, siadaniu, ubieraniu, mobilizowaniu do wykonywania dedykowanych przez lekarza ćwiczeń, zachęcaniu do utrzymywania kontaktów z bliskimi i znajomymi. Opiekun powinien też bacznie obserwować stan zdrowia podopiecznego i oceniać progresję choroby.

W przypadku zdiagnozowania stwardnienia rozsianego powinno unikać się sauny, gorących kąpieli i przegrzewania organizmu. Nasilają one objawy choroby. Bezsprzecznie wskazana jest duża aktywność fizyczna oraz zbilansowana dieta wzbogacona o witaminę D oraz stosowanie się do indywidualnych zaleceń lekarza.

Podsumowując, choroba ta potrafi w znacznym stopniu utrudniać życie codzienne, dlatego jej zdiagnozowanie często powoduje u pacjentów depresję. Należy wtedy niezwłocznie zgłosić się do psychologa. Udzieli on cennych wskazówek, jak poradzić sobie z nową sytuacją.

 

Słowa kluczowe: Stwardnienie rozsiane, SM, choroby układu autoimmunologicznego, objawy stwardnienia rozsianego, przyczyny stwardnienia rozsianego, leczenie stwardnienia rozsianego, rodzaje stwardnienia rozsianego